Nhân giống hữu tính (gieo hạt) là phương pháp truyền thống được sử dụng rộng rãi nhất do dễ thực hiện, mang lại số lượng mai con nhiều để trồng, và không tốn kém nhiều thời gian và công sức. Hiện nay việc bán mai vàng bến tre chủ yếu được gieo bằng hạt để làm gốc ghép.
Ưu điểm:
Số lượng mai con nhiều
Không tốn kém
Không mất nhiều công sức
Nhược điểm:
Cây mai thường không mang các đặc điểm tốt của cây mẹ (hoa nhỏ, ít cành hơn, màu sắc khác với cây mẹ...)
Khi gieo và ươm hạt giống cần nắm vững đặc điểm sinh học của hạt để đảm bảo chắc chắn hạt đang trong thời kỳ tối ưu nhất cho việc gieo hạt. Hạt mai vàng trước khi nảy mầm cũng trải qua thời kỳ "ngủ". Tuy nhiên, thời gian ngủ của hạt mai vàng ngắn, vì vậy cần biết chọn thời gian: hạt mai chín khi vỏ chuyển màu đen. Tiến hành chọn lựa hạt chắc mẩy (cho vào cốc nước, chỉ lấy những hạt chìm). Tiếp đến, xử lý hạt qua thuốc kích thích nảy mầm một đêm rồi gieo ngay.
Lưu ý: Nếu hạt đã rụng, phơi khô hoặc để khô qua nhiều ngày, cần ngâm hạt trong nước ấm 30°C trong 3 giờ trước khi thực hiện các bước như trên, tuy nhiên hiệu quả nảy mầm sẽ rất thấp.
Thu hái và xử lý hạt (quả) giống
Hạt mai vàng có thể nảy mầm tương đối tốt, nên chỉ cần chọn các hạt già (hạt chín sinh lý) gieo xuống đất. Thậm chí, các hạt chín rơi rụng từ cây mẹ xuống, sau một khoảng thời gian không cần đến sự chăm sóc của người trồng, cũng dễ dàng mọc lên cây giống với tỷ lệ sống cao.
Việc lựa chọn hạt giống để trồng là kinh nghiệm nhiều năm của người dân. Nên chọn hạt từ các cây mai mẹ có nhiều ưu điểm trong vườn như sinh trưởng tốt, ít sâu hại, nhiều hoa, hoa lớn, màu sắc tươi đẹp. Hạt mai chọn làm giống phải là hạt đã chuyển từ màu xanh lá sang màu đen sẫm (hạt già), no tròn, không bị sâu bệnh. Hạt mới thu về có thể gieo ngay trong vườn ươm, trên nền đất đã đánh liếp hoặc đất chậu, hoặc để vào giỏ trong chỗ mát khoảng một tháng sau đem gieo cũng không ảnh hưởng đến chất lượng hạt giống.
Đối với mai tứ quý, khi hoa nở màu vàng, cánh hoa rụng, phần còn lại sẽ chuyển màu đỏ, tiếp đến hạt sẽ có màu xanh và cuối cùng là màu đen nhánh. Hạt mai tứ quý rất dễ mọc, sinh trưởng nhanh nên thường được nhân giống bằng hạt hoặc cây giống. Chọn hạt mai già, màu đen nhánh để làm giống là tối ưu.
====>> Xem thêm: Tham khảo thêm những nơi mua mai vàng
Cách gieo hạt (quả) mai vàng
Gieo hạt (quả) trực tiếp vào đất
Vườn ươm hạt mai cần được xới tơi xốp và bón lót phân chuồng hoai mục, sau đó lên liếp để chuẩn bị gieo hạt. Liếp ươm phải đủ cao, có mương rãnh thoát nước hiệu quả để tránh úng ngập trong các tháng mưa bão. Hạt mai gieo trên liếp nên gieo theo hàng, khoảng cách hàng cách hàng khoảng 20 cm, hạt cách hạt khoảng 10 cm.
Khi gieo hạt vào liếp, dùng que lớn bằng chiếc đũa cắm vào đất tạo lỗ sâu khoảng 2 cm rồi gieo hạt xuống, mỗi lỗ 1 hạt. Sau khi gieo xong, phủ một lớp rơm rạ khô trên mặt liếp để che mưa nắng. Tưới nước ngày 2 lần bằng vòi sen để giữ ẩm khắp mặt liếp.
Tùy thuộc vào độ ẩm của đất gieo mà hạt mai có thể nảy mầm sau vài tuần hoặc có thể sau một đến hai tháng. Với các cây mai con mọc chậm, nếu được chăm sóc kỹ, tưới và bón phân đầy đủ, chúng sẽ phát triển nhanh.
Trong thời gian gieo ươm cần lưu ý dưỡng ẩm và tránh kiến tha mất (kiến ưa hạt mai vì vỏ hạt có dầu, kiến sẽ ăn lớp dầu bên ngoài và tha hạt đi).
Gieo hạt vào bầu nylon
Ưu điểm:
Khi cây lớn dễ vào chậu hoặc đem trồng
Nhược điểm:
Khó tưới nước đối với các khu vực có nguồn nước không tốt (phun tưới lên lá dễ làm cháy lá, phát sinh nhiều bệnh)
Ươm hạt vào khay (chậu, thùng...)
Ưu điểm:
Dễ chăm sóc, tưới nước, di chuyển (chậu nhỏ)
Nhược điểm:
Khi cây lớn khó tách ra để đem trồng
Chăm bón cây mai vàng sau khi mọc
Đất ươm hạt cần làm kỹ, trộn thêm phân chuồng hoai mục, lên luống cao để chăm sóc. Khi cây mọc cao khoảng 10 – 15 cm thì ra ngôi, tiếp tục chăm sóc đến lớn mới đem trồng vào chậu được.
Trong thời gian đầu chỉ tưới nước đủ ẩm cho cây, hạn chế tưới đạm hoặc nước có pha một số loại phân bón vì cây giống dễ chết do bị xót rễ. Liên tục xới phá váng cho cây lớn nhanh. Đất ra ngôi cây giống cũng cần làm kỹ, lượng phân bón lót cho 1 m² gồm: 3 – 5 kg phân chuồng + 300 g lân + 150 g đạm hoặc sử dụng 2 kg phân hữu cơ vi sinh. Cũng có thể sử dụng 40% hỗn hợp này + 60% đất màu tơi xốp để đóng bầu, ra ngôi với kích cỡ 8 x 15 cm rồi xếp thành luống tập trung để dễ chăm sóc. Cứ 2 tháng bón thúc cho cây một lần bằng phân chuồng hoai mục trộn thêm 5 – 7% đạm với lượng 1 – 2 kg/m². Thông thường, thời gian chăm sóc cây khoảng 6 – 8 tháng, cây cao khoảng 40 – 50 cm thì có thể mang trồng vào chậu.
Khi vườn mai vàng con cao khoảng 20 cm, có thể bứng ra trồng vào bầu ươm, chậu hoặc trồng cố định ở ngoài vườn. Khi bứng cây giống cần cố gắng không làm đứt rễ cái (rễ chuột), vì rễ cái bị đứt sẽ không mọc lại như các rễ con, làm cây còi cọc, không phát triển và có thể chết. Trước khi bứng cây giống, nên tưới cây thật đẫm nước để đất mềm, sau đó bứng luôn bầu đất nguyên vẹn. Nếu bầu đất bị bể do khô, bộ rễ con sẽ bị tổn thương, đứt ngang hay giập nát, cây giống sẽ dễ mất sức.
Cây mai vàng trồng bằng hạt sẽ phát triển chậm, khoảng vài ba năm hoặc hơn mới ra bông, nhưng rất thuận tiện cho việc uốn sửa thành các dáng thế vì cây giống còn non nên từ thân đến cành đều mềm dẻo, dễ uốn sửa.
Mai tứ quý là loại cây lâu niên, trồng càng già càng lâu, càng cỗi càng đẹp và quý. Vì vậy, nên chọn chậu lớn có đường kính trên 30 cm để trồng. Đất trồng mai nên chọn đất màu, đất bùn ao đã được phơi khô để bay hết chất độc. Lót một lớp sỏi dưới đáy chậu cho dễ thoát nước rồi xếp các cục đất nỏ có đường kính 2 – 3 cm vào, trộn thêm phân chuồng hoai mục hoặc phân hữu cơ vi sinh đến khoảng 2/3 chậu, đặt cây vào giữa và bổ sung đất và phân đến gần miệng chậu. Sửa cây ngay thẳng, nện chặt và tưới nước đủ ẩm. Thời gian đầu nên để cây nơi có bóng râm, sau đó đưa dần ra nơi sáng và cuối cùng đưa ra nơi có nhiều ánh nắng để mai sinh trưởng khỏe, sớm ra bông và có màu hoa đẹp.
Thời gian cây mai còn nhỏ, nếu trồng trong chậu thì cứ 2 – 3 năm thay chậu một lần bằng chậu lớn hơn. Kết hợp với thay chậu là thay đất có bổ sung thêm phân và cắt bỏ các rễ già, trồng lại vào chậu mới. Việc này nên làm vào mùa xuân mỗi năm, tránh làm vào mùa khô nóng sẽ gây bệnh cho cây. Hàng năm nên bón thúc cho cây trong chậu 3 – 4 lần, cách nhau 3 – 4 tháng. Trước mùa xuân giúp cây phát triển cành lá; trước mùa thu giúp cây tăng dinh dưỡng để nảy chồi, phát nụ, trổ bông.
Liên Hệ ngay cho chúng tôi theo thông tin dưới đây:
Điện thoại/Zalo: 0905 888 999 – 0799 888 999 – 0888777777
Email: Vuonmaihoanglong@gmail.com
Facebook: Vườn mai Hoàng Long
Địa chỉ: Tân Thiềng, Chợ Lách, Bến Tre.